Onte 1159: Debuxar a felicidade

Memorable foi onte a presentación organizada polo Ateneo de Pontevedra no salón de actos do Museo de Pontevedra de Historia da bicicleta dun home lagarto, o libro máis recente da escritora Fina Casalderrey. Case trescentas persoas arrouparon á académica de Lérez nun serán artístico que abriu e pechou o xenio de Óscar Ibáñez, un gaiteiro virtuoso, e no que escritor Miguel Suárez Abel realizou unha extraordinaria intervención tan emocionante coma clarificadora sobre o contido da obra. Nas súas palabras, Fina Casalderrey explicou que a orixe deste libro estivera na solicitude dun conto breve que lle fixera o Museo de Telefónica e da fotografía que lle enviaran dunha bicicleta que pertencera a un celador de telefonía da Serra de Albaicín. «Aquela historia levedou nestoutra sobre a Guerra Civil. Pretendín abordar o tema da guerra sen ocultar os seus horrores, mais sen traumatizar aos lectores novos. Creo que a mellor opción ante unha guerra é evitala.»

Comezou Miguel Suárez Abel falando das relacións da autora co mundo da infancia. «Fina Casalderrey ten un coñecemento do funcionamento intelectual dos nenos como ningunha outra persoa que eu puidese coñecer. Todos os seus libros son intelixentes, son incoentes, teñen humor, están amosándonos o neno que fomos, mais tamén aos que coñecemos cada día nas aulas. Os nenos de Fina non están inventados, están calcados na súa alma. Con cada un dos seus libros volvemos á infancia. Cada un dos nenos das súas obras é un neno real, non é unha invención para nos distraer. O humor non é unha gracieta, é unha reacción para defenderse do medo e da ignorancia. Está é unha das claves principais das obras de Fina Casalderrey.»

«Historia da bicicleta dun home lagarto recolle a smellores cualidades da literatura de Fina.» «Como xa adiantei, os nenos de Fina non son de cartón. E así é como un neno chamado Mundo bautiza a un celador de telefonía como “home lagarto”. Non o esquezamos, Fina sabe poñer os nomes axeitados ás persoas e os animais. E un home lagarto debe ter algo, un obxecto, que entusiasme a un neno. E así aparece unha bicicleta para manter o misterio e a tensión do relato.» «Mundo non ten medo nin aos lobos nin aos ratos nin sequera á garda civil. Porén, o neno vive, entende e padece a guerra. E poucas cousas poden estar mellor reflectidas na guerra como a sensación de perda. Mundo sabe que algo ocorre, sobre todo cando desaparece a figura do pai. Así é como coa sutileza que ela manexa, a narradora vai presentando unha grande traxedia tras os ollos do neno, medrando na dor e na tristeza.» «O libro ten un fío ético en todos os seus capítulos que non leva á moralina, carece de carga doutrinal que poida facer rexeitar a súa lectura.»

Rematou Miguel Suárez Abel o seu discurso referíndose o que definou como «dúas pezas maxistrais no libro»: as infinitas maneiras de debuxar a felicidade e a capacidade dos nenos de aguantar sen respirar. «Para Fina a felicidade ou a ledicia, que tanto ten a palabra, é unha cunca de leite sen auga, ou as gargalladas da nai, ou a volta do pai. Para Fina os nenos utilizan a súa capacidade de aguantar sen respirar para esperar que cheguen noticias boas, ou os reis magos, ou o día máis bonito, ou para vencer o medo, ou para saber como resistir, contando até 27 ou até o que faga falta.»